Pracownia Ikon Veraikon

38 – 607 Cisna 4

Kontak email:

[email protected]

www:

ikony.bieszczady.net.pl

Madonna z Przydonicy

O wizerunku przydonickiej Bogurodzicy.

Częścią stałej ekspozycji stworzonej przez pracownię są kopie polskiego malarstwa tablicowego – m.in. zwracająca za każdym razem Państwa uwagę Madonna z Przydonicy. Oryginał obrazu datowany jest na XV wiek i znajduje się obecnie w Kościele Matki Bożej Różańcowej w Przydonicy. Stanowi centralną część tryptyku przeniesionego do przydonickiego kościoła parafialnego z nieistniejącej świątyni czternastowiecznej.
Zdjęcie madonny z Przydonicy

Madonna Przydonicka stanowi zabytek piętnastowiecznego malarstwa cechowego z regionu nowosądecczyzny (w tym czasie i miejscu ogniskuje się działalność grupy artystów tworzących pod wpływem sakralnej sztuki czeskiej; nakaz odbycia wędrówki zagranicznej przez adepta malarskiego rzemiosła przed przystąpieniem do egzaminu mistrzowskiego sprzyja przenoszeniu do Polski obcych schematów ikonograficznych. Obecnie podkreśla się odrębność ‘grupy sądeckiej’ – także od tzw. szkoły krakowskiej – jednocześnie trudno zaprzeczyć podobieństwu przydonickiej Madonny do wcześniej powstałej Madonny z Destnej).

Madonnę z Przydonic (nieznany) autor wykonał wyraźnie jako malowidło przeznaczone do publicznego kultu, na co wskazuje sposób przedstawienia postaci. Matkę Boską ujęto frontalnie i dostojnie; ukazanie na jej ręku Dzieciątka w równie hieratycznym ujęciu nawiązuje do bizantyjskich kompozycji Hodogetrii (Matki Boskiej ‘Przewodniczki’, gdzie Chrystus jest przez Matkę wskazywany jako ‘Droga do Ojca’). Lilia w ręce kobiety symbolizować ma jej dziewiczą czystość.

Obraz ten zawiera w sobie większą liczbę znaczeń. Madonna z Przydonic stanowi wizerunek Matki Boskiej Królowej Niebios (stąd korona na jej głowie, królewski płaszcz, roślinność symbolizująca raj niebieski), ale jest też przykładem ‘Matki Boskiej Apokaliptycznej’ -umieszczenie pod jej stopami sierpa księżyca oraz ‘obleczenie’ postaci Marii w słoneczną aureolę jest nawiązaniem do fragmentu Apokalipsy według Świętego Jana. Ukazana wśród tych atrybutów Bogurodzica uosabiać ma Kościół – Wspólnotę wierzących „przyodzianych w światło Chrystusa”.

Veraikon